vrijdag 31 juli 2015: Robbeneiland
Door: Bonny
Blijf op de hoogte en volg Bonny
01 Augustus 2015 | Zuid-Afrika, Kaapstad
Gisterenavond heeft Cilla vier warme kruiken voor ons gemaakt en zijn we als een blok in slaap gevallen. Het is koud hier en geen enkel huis heeft verwarming. De temperatuur daalt ’s nachts tot 6 graden en ’s avonds gaat de zon al om 19 uur onder. Tijdens het eten hadden we het ook allemaal al zo koud… De kruiken waren echt heerlijk! Na een lange nacht worden we allemaal rond 6 uur wakker: we zitten duidelijk nog in ons MoP-ritme! Ik was zó moe dat ik veel dingen van gisteren vergeten was op te schrijven, dus laat ik daar eerst mee beginnen. Durban en Kaapstad zijn een wereld van verschil. In Durban kun je als toerist niet veilig alleen over straat. Zelfs in ons winkelcentrum in Amanzimtoti moest je je mobiel onzichtbaar dragen, je portemonnee goed in je rugtas voor je buik dragen en lagen de drugsverslaafden in de toiletten en liepen ze over de parkeerplaats. Overal afval en vuil langs de wegen en in de straten. Hier in Kaapstad zijn de eerste indrukken anders. Drugsdealers en armoede zijn er zeker ook, alleen niet in de toeristische en rijke delen van de stad. Die zijn veilig, schoon en goed bewaakt. Kaapstad maakt een kosmopolitische indruk. Het enige wat we zien zijn daklozen die langs de weg of in parkjes rondhangen. Grote shags (krottenwijken) zagen we op weg van de luchthaven naar de stad; even erg als in Durban. Clive vertelde ons dat dat verschil komt doordat deze provincie (Western Cape) geleid wordt door de Democratische Alliantie, de oppositiepartij. Het is de enige provincie waar de DA aan de macht is, in alle andere acht provincies is de ANC aan de macht. De DA luistert naar het volk en heeft een goede lange termijnvisie. Het is zo direct zichtbaar dat het ongelofelijk is dat de mensen zich nog steeds niet tegen de ANC hebben gekeerd…De ANC probeert uit alle macht ook deze provincie voor zich te winnen en laat duizenden aanhangers verhuizen naar de Western Cape om maar voet aan de grond te krijgen. De systematische stroomuitschakeling waar ik gisteren over schreef is een voorbeeld van de ellende waar de huidige ANC-regering debet aan is. Veel ondernemers raken gedupeerd en kunnen hun bedrijf daardoor niet langer behouden. Zelfs grote bedrijven als KFC en Mc Donalds zitten gewoon 2 uur zonder stroom en zijn niet bij machte dit aan te pakken. De marine heeft zijn basis in de baai voor ons huis. Vanaf het moment dat we gisteren thuis kwamen tot 20 uur werden er onregelmatig schietoefeningen gedaan boven de baai. Spectaculair, maar de bevolking is boos. Door de schietoefeningen jagen ze de walvissen weg en daarmee geven ze de toeristenindustrie een vuistslag. De regering wuift dat weg. Er moet geoefend worden, ondanks het feit dat de walvissen hier maar enkele maanden per jaar zijn… We horen dit steeds van al onze gidsen. De regering neemt besluiten en maakt beslissingen die zó onnadenkend lijken en vaak alleen maar korte termijn-oplossingen zijn. Hoe frustrerend moet dat zijn voor de bevolking? Maar de meeste mensen stemmen met hun hart en niet met hun hoofd. Van oudsher stem je op je eigen stam. De huidige president Jacob Zuma is een Zulu en de Zulu’s zijn de grootste bevolkingsgroep. Zuma is lid van het ANC en het ANC was de partij van Mandela. Het zal een generatie duren voordat de (vaak laaggeschoolde) mensen door hebben dat de idealen en de visie van Mandela niet stroken met het huidige beleid van de ANC. Hebzucht en macht hebben plaats gemaakt voor gelijkheid en verbeteringen. Toen de apartheid nog bestond was Zuid-Afrika in de top 3 meest ontwikkelde landen en groeiende economieën van Afrika. Na de afschaffing is het bergafwaarts gegaan met de economie. Mandela was een groot leider met heldere visie. Maar de mensen onder hem waren niet gewend om goed leiding aan een groot land te geven. Na zijn aftreden is het in rap tempo verslechterd en de laatste jaren is de corruptie groter en groter geworden. Volgens de Zuid-Afrikanen die wij gesproken hebben is het van groot belang om een sterke oppositie te hebben. Het zichtbare en tastbare voorbeeld daarvan is Kaapstad.
Clive heeft een heerlijk ontbijt voor ons gemaakt: vers fruit, yoghurt, muesli, zelfgemaaktje marmelade, toast van 3 soorten brood, een gekookt eitje en natuurlijk rooibosthee! Hij heeft voor ons de boot naar Robbeneiland van 11 uur geboekt maar het is nog maar de vraag of dat gaat lukken. De afgelopen dagen heeft de boot niet gevaren vanwege te ruige zee. Ik weet dat dat heel vaak het geval is en ik zou het zo jammer vinden als deze trip niet door kon gaan. De maatschappij sms-t als het geannuleerd wordt en Clive heeft een extra optie voor zondag genomen. We vertrekken om 8.45 uur zodat we op tijd bij de pier zijn. Bij iedere sms-ping in de auto moeten we weer lachen: gaat ie wel of gat ie niet? We hebben laagjes kleding aan (hemdje, 2 truienen en een jas) maar het blijft echt koud. We wandelen naar de pier en horen dat de boot van 11 uur gaat: YES! We nemen een kopje koffie en de meiden drinken warme chocolademelk. Als de boot om 11 uur vertrekt breekt de zon door de wolken en krijgen we vanaf het water een steeds groter panorama van zonnig Capetown met een prachtige Tafelberg. In de baai liggen zeehonden aan het wateroppervlak te zonnen en het is een prachtig gezicht. Zodra de boot de haven uit is worden de golven hoger en voel ik mijn maag al protesteren…Ik begrijp direct waarom de boot zo vaak geannuleerd wordt. Als ik ga zitten zie ik Kaapstad wel en dan weer niet. Aan de andere kant zie ik afwisselend zeewater en hemel…Roos voelt het ook en gaat even slapen. Later raken we aan de praat met Nederlanders en kletsen we gezellig. Een van de jongens wordt langzaam lichtgroen en vraagt van een zakje. Gelukkig zijn we er na ruim 45 minuten varen. We beginnen onze tour lopend met een gids. Deze oudere man loopt kwiek en lijkt op een donkere versie van opa George. We lopen het gevangenisterrein op door 2 hekken met prikkeldraad. Uitkijktorens op de hoeken. We beginnen in Block F. Een grote ruimte met dikke tralies waren de gevangenen in de beginperiode van hun verblijf zaten. Soms met 50 man bij elkaar, slapen op grasmatten en een grijze deken. Later kregen ze stapelbedden, maar zonder matrassen. Daar moesten ze voor werken en praten. Toen de matrassen kwamen moest er weer gewerkt worden voor kussens, etc. Alles kwam in fases. De gids is een oud-gevangene die hier 12 van zijn 15 jaar heeft gezeten. Hij heeft in dezelfde tijd als Mandela hier gezeten en heeft hem ook persoonlijk gekend. Zijn misdaden: lid van een verboden politieke organisatie, opruiing, samenscholing en geweld tegen de regering. Hij was een politieke gevangene maar de toenmalige regering wilde dat zo niet noemen. Hij vertelt over het leven in de gevangenis, de raciale verschillen die er gemaakt werden. Dat vertaalde zich bijvoorbeeld in de hoeveelheden eten die gevangenen kregen. De Indiërs kregen bijna een dubbele hoeveelheid t.o.v. de zwarten. De straffen waren vreselijk. Als voorbeeld noemde hij dat de bewaarder ’s avonds laat een nummer riep (in de gevangenis had je geen naam) en dat de desbetreffende man dan meegenomen werd. Hij werd op de binnenplaats gezet en dan lieten ze de honden op je af. Niemand wist wat er gebeurde maar als je de volgende ochtend tijdens heet appel de verwondingen zag dan wist je dat het slachtoffer straf had gehad. Sommige gevangenen werden opgeroepen en kwamen nooit meer terug. We lopen door en zien de binnenplaatsen, het ziekenhuis en de ruimte waar de geestelijk zieke gevangenen zaten. Herkenbaar uit de film zien we de binnenplaats en daarna lopen we langs de cel waar Mandela vastzat. Het is een afschuwelijk klein kamertje en ik moet denken aan de film (Long walk to Freedom) waarin je hem sportoefeningen ziet doe om fit te blijven. Het is bijna onmogelijk gezien de afmetingen. De gids beëindigt zijn verhaal door te vertellen waarom ervoor gekozen is om het verhaal levendig te houden en van Robbeneiland een museum te maken en de tours door oud-gevangenen te laten doen. Hij vraagt ons het verhaal door te vertellen en bedankt ons voor de keuze om Zuid-Afrika te bezoeken. Een Nederlandse jongedame vraagt de gids hoe lang de gevangenis open is geweest en de man vertelt dat dat 30 jaar is. “Goh, dat is best kort” antwoordt ze. De gids reageert niet. Als we buiten lopen hoor ik haar zeggen tegen een reisgenootje: “Viel wel tegen, he? Ik had er meer van verwacht. Ik vond Alcatraz veel beter”. Ik onderdruk de neiging om haar subtiel een bloedneus te slaan… wat een gebrek aan inzicht en besef. Ik zou haar graag even een uurtje in zo’n kleine cel opsluiten. De tour gaat verder per bus. Onze nieuwe gids neemt ons mee langs het huis van Robert Sobukwe. Een voorvechter voor vrijheid, een lector aan de universiteit van Johannesburg en een begenadigd spreker. Hij kreeg na zijn vrijlating huisarrest en kreeg een klein huisje op Robbeneiland met een groot hek erom heen. Hij was vrij om te gaan binnen dit hek. Het enige contact met medegevangenen dat hij had was dat hij kon zwaaien. Later raapte hij als symbolisch gebaar vaak zand op en liet dit uit zijn hand stromen als teken dat ze de ‘bodem/grond’ van Zuid-Afrika waren. De bewaarders mochten niet tegen hem spreken. Hij kreeg uitzicht op de hokken van de agressieve waakhonden. De toenmalige regering maakte een nieuwe wet voor één man: ze mochten zijn huisarrest naar eigen inzicht verlengen. Toen Helen Suzman (politica die heeft gevochten voor betere omstandigheden van de gevangenen op Robbeneilenad) hem ooit bezocht zei hij: “Helen, ik ben vergeten hoe ik moet spreken.” Hij stierf op 54-jrige leeftijd. We rijden langs een andere gevangenis. Deze was minder zwaar beveiligd en hier zaten de moordenaars, criminelen en dieven. Blijkbaar vond de toenmalige regering deze mensen minder gevaarlijk. We zien de Lime Quarry waar de gevangenen stenen moesten hakken uit de groeve. Ook dit herken ik uit de film. Het goede aan dit werken was dat de gevangenen hier toch wel de kans kregen om met elkaar te praten. Enkele jonge gevangenen kregen hier tijdens het werken gewoon onderwijs van de ouderen en veel gevangenen verlieten Robbeneiland zelfs met een diploma of sommigen studeerden zelfs af! In het midden van de Quarry ligt een berg stenen ter nagedachtenis aan de reünie die hier gehouden is na het sluiten van de gevangenis. Nelson Mandela legde de eerste steen. Dan rijden we door het dorp waar het gevangenispersoneel woonde. Er was een kerk, een school en het ziet er gezellig uit. We rijden door naar een punt waar we prachtig zicht hebben op Capetown. De woeste zee beukt hier op de rotsen en het is prachtig om de stad met de Tafelberg in de zon te zien liggen. We drinken een kop koffie en nemen dit beeld in ons op. Onvoorstelbaar dat de gevangenen hier zoveel jaren onder barbaarse omstandigheden hebben doorgebracht. De bus rijdt nog langs een kanon uit WOII en daarna gaan we direct door naar de boot van 14.15 uur. We hebben dit keer een snellere boot en maar dat maakt de misselijkheid niet minder. Net als ik voel dat ik bijna niet meer kan nadenken zijn we alweer in de haven. Bij de pier liggen 3 grote walrussen te zonnen tegen de kademuur. Clive wacht ons op en zegt dat we nog even lekker kunnen gaan lunchen ergens en dat we tegen 17 uur weer verzamelen bij de coffeebar. We besluiten naar de foodmarket te gaan. In een oud havengebouw hebben allemaal kleine eettentjes hun eigen speciaiteit en het ziet eruit als een gezellige, overdekte markt. We kiezen wraps met biefstuk, sla, feta en avocado. Merel krijgt het als salade en Roos haalt Thaise noodles. Och, wat een feestje! In een levensgrote lijst fotograferen we ons met de onbewolkte Tafelberg op de achtergrond en wandelen we naar het pleintje bij het reuzenrad The Cape Wheel. Er staat een band te spelen en het is er gezellig. The Waterfront is slim gebouwd en superleuk voor toeristen. We laten Erik bij een bankje achter en we gaan voor Merel op zoek naar een dikke trui. Dat lukt en om 17 uur melden we ons weer bij Clive. We gaan een Scenic Sunset Drive doen langs de kust. Via Green Point rijden we naar Camps Bay. Paragliders cirkelen boven ons in de oranje avondlucht, palmbomen, prachtige stranden en cozy restaurantjes… Wat gaaf is dit! Op het strand maakt Erik met Roos wat foto’s en dan wil Clive graag door. Via Hout Bay rijden we naar Chapman’s Peak: een prachtige route langs steile rotswanden en een adembenemend uitzicht over de Atlantische Oceaan. We stoppen net voor de Peak en zien de zon als een prachtige oranje bol in de zee zakken. Daarna kleuren de rotsen achter ons prachtig rood en wordt het snel donker. We gaan naar huis waar Cilla op ons wacht met gegrilde kip, roasted potatoes en heerlijke groenten. Wat zalig is dit toch! Tegen 20.15 uur krijgen de drie dames een kruik en gaat Erik nog even wat foto’s van de camera’s halen. Een uurtje later zijn er al drie onder zeil…
-
02 Augustus 2015 - 08:52
Glenn & Janny:
Hallo Kaapstad,
Dank voor het fantastische verslag en ja, jullie wandelden door een brok geschiedenis op Robbeneiland.
Onvoorstelbaar wat mensen elkaar kunnen aandoen en heel aangrijpend.
De politieke geschiedenis van Zuid Afrika is onvoorstelbaar in onze belevenis. Wij maakten de tijd van de apartheid en het embargo op handel met de regering (op afstand) mee om de toenmalige bewindslieden te dwingen gelijkheid te bevorderen. De kranten stonden er vol mee. Het lijkt bijna onmogelijk om zo'n groot land met tradities te besturen en al helemaal als je ongeschoold bent.
Wij zijn blij dat jullie zo genieten van deze dagen en dat jullie zo'n fijn gastgezin treffen in de personen van Clive en Cilla...........dik verdiend!!!!
Wij gaan snel naar de volgende dag.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley